Back to top
nahua nahua

Utoasteca > Utoasteca del sud > Corachol-asteca > Nahua > Nahua principal, Amèrica > Mèxic

  • ca  nahua
  • ca  nahuatl sin. compl.
  • ca  nàhuatl sin. compl.
  • ca  nawa sin. compl.
  • cod  nāhuatlahtōlli
  • ar  ناهوا
  • cy  Nahua
  • cy  Nahuatl sin. compl.
  • cy  Náhuatl sin. compl.
  • cy  Nawa sin. compl.
  • de  Nahuatl
  • de  Aztekisch sin. compl.
  • de  Nahua sin. compl.
  • de  Nahuat sin. compl.
  • de  Nawat sin. compl.
  • en  Nahuatl
  • en  Nahua sin. compl.
  • en  Náhuatl sin. compl.
  • en  Nawa sin. compl.
  • es  nahua
  • es  nahuatl sin. compl.
  • es  náhuatl sin. compl.
  • es  nawa sin. compl.
  • eu  nahuatlera
  • eu  nahuatl sin. compl.
  • eu  nàhuatl sin. compl.
  • eu  nawa sin. compl.
  • fr  nahuatl
  • fr  nahua sin. compl.
  • gl  nahua
  • gl  nahuatl sin. compl.
  • gl  nàhuatl sin. compl.
  • gl  nawa sin. compl.
  • gn  nahua
  • gn  nahuatl sin. compl.
  • gn  nàhuatl sin. compl.
  • gn  nawa sin. compl.
  • it  nahuatl
  • it  nàhuatl sin. compl.
  • it  nawa sin. compl.
  • ja  ナワトル語
  • ja  ナワ語 sin. compl.
  • nl  Nahua
  • nl  Nahuatl sin. compl.
  • nl  Nàhuatl sin. compl.
  • nl  Nawa sin. compl.
  • pt  nahuatl
  • pt  nahua sin. compl.
  • pt  náhuatl sin. compl.
  • pt  naua sin. compl.
  • pt  nawa sin. compl.
  • ru  Науатль
  • ru  Науа sin. compl.
  • ru  Нахуатль sin. compl.
  • ru  Ацтекский sin. compl.
  • zh  纳瓦语
  • scr  Alfabet llatí
  • num  Sistema aràbic

Utoasteca > Utoasteca del sud > Corachol-asteca > Nahua > Nahua principal, Amèrica > Mèxic

Definició
El nahua constitueix un complex dialectal d'una trentena de varietats, no totes mútuament intel·ligibles, de la branca asteca, i és parlat per més d'un milió i mig de persones. Juntament amb el maia, és el grup lingüístic autòcton més estès de Mesoamèrica.

És probable que el nahua sigui originari dels deserts septentrionals de Mèxic, des d'on els parlants de nahua van emigrar al centre de Mèxic en diverses onades. Una de les darreres onades migratòries va establir-se a l'actual Vall de Mèxic (vers el 500 dC), on posteriorment va ser fundat l'imperi asteca. El nahua clàssic fou la llengua administrativa de l'Imperi asteca, que estava envoltat d'altres pobles parlants de nahua, com el tepaneca, l'acolhua, el tlaxcalteca i el xochimilca. La noblesa maia parlava nahua, a més de quiché.

El nahua va ser emprat com a llengua franca a bona part de Mesoamèrica entre els segles XII i XVI, moment en què la seva influència va començar a minvar a causa de la conquesta espanyola de Mèxic. Del segle XVI provenen els principals testimonis conservats de nahua clàssic, escrits en alfabet llatí. Al llarg dels últims cinc-cents anys, el nahua ha anat retrocedint davant del castellà en diverses regions de la Vall de Mèxic, alhora que uns quants centenars de mots originaris de la llengua nahua anaven passant al castellà, que n'ha difós alguns a moltes altres llengües del món (chocolate < xocolātl, tomate < tomatl, coyote < coyotl, aguacate < ahuacatl, chile < chilli, azteca < aztecatl, cacao < cacahuatl, etc.).
yora yora

Pano > Principal > Amawak-jaminawa, Amèrica > Perú

  • ca  yora
  • ca  manu park panoan sin. compl.
  • ca  nahua sin. compl.
  • ca  parquenahua sin. compl.
  • ca  yoranahua sin. compl.
  • ca  yura sin. compl.
  • ar  يورا
  • cy  Yora
  • cy  Manu park panoan sin. compl.
  • cy  Nahua sin. compl.
  • cy  Parquenahua sin. compl.
  • cy  Yoranahua sin. compl.
  • cy  Yura sin. compl.
  • de  Yora
  • de  Manu Park Panoan sin. compl.
  • de  Nahua sin. compl.
  • de  Parquenahua sin. compl.
  • de  Yoranawa sin. compl.
  • de  Yura sin. compl.
  • en  Yora
  • en  Manu Park Panoan sin. compl.
  • en  Nahua sin. compl.
  • en  Parquenahua sin. compl.
  • en  Yoranahua sin. compl.
  • en  Yura sin. compl.
  • es  yora
  • es  manu park panoan sin. compl.
  • es  nahua sin. compl.
  • es  parquenahua sin. compl.
  • es  yoranahua sin. compl.
  • es  yura sin. compl.
  • eu  yorera
  • eu  manu park panoan sin. compl.
  • eu  nahua sin. compl.
  • eu  parquenahua sin. compl.
  • eu  yora sin. compl.
  • eu  yoranahua sin. compl.
  • eu  yura sin. compl.
  • fr  yora
  • fr  manu park panoan sin. compl.
  • fr  nahua sin. compl.
  • fr  parquenahua sin. compl.
  • fr  yoranahua sin. compl.
  • fr  yura sin. compl.
  • gl  yora
  • gl  manu park panoan sin. compl.
  • gl  nahua sin. compl.
  • gl  parquenahua sin. compl.
  • gl  yoranahua sin. compl.
  • gl  yura sin. compl.
  • it  yora
  • it  manu park panoan sin. compl.
  • it  nahua sin. compl.
  • it  parquenahua sin. compl.
  • it  yoranahua sin. compl.
  • it  yura sin. compl.
  • ja  ヨラ語
  • ja  ナウワ語 sin. compl.
  • nl  Yora
  • nl  Manu Park Panoan sin. compl.
  • nl  Nahua sin. compl.
  • nl  Parquenahua sin. compl.
  • nl  Yoranahua sin. compl.
  • nl  Yura sin. compl.
  • pt  yora
  • pt  manu park panoan sin. compl.
  • pt  nahua sin. compl.
  • pt  parquenahua sin. compl.
  • pt  yoranahua sin. compl.
  • pt  yura sin. compl.
  • ru  Йора
  • ru  Науа sin. compl.
  • ru  Паркенауа sin. compl.
  • zh  尤拉语
  • zh  尤拉、尤拉纳瓦、帕该纳瓦、马努-帕克-帕努安、纳瓦 sin. compl.
  • scr  Alfabet llatí
  • num  Sistema aràbic

Pano > Principal > Amawak-jaminawa, Amèrica > Perú

Definició
La família pano inclou unes 28 llengües parlades a les regions frontereres del Brasil, Perú i Bolívia. Els estudis sobre aquesta família es van iniciar cap al 1980. Alguns lingüistes proposen agrupacions pano-tacana i je-pano-carib (vegeu Fabre 2005), que no queden prou ben definides. Dins de la família pano, el yora és molt proper al yaminawa i al sharanawa.

Els yores o nahues van ser contactats per primera vegada l'any 1984, després que el grup veí yaminawa en donés la ubicació. Arran del contacte, la meitat de la comunitat va morir. Es calcula que, a més dels dos centenars d'individus recomptats, hi deu haver altres grups que no han estat censats.

La llengua yora conserva força vitalitat en tots els grups d'edat de la comunitat. Els individus joves saben també castellà. Recentment molts yores han après yaminawa, ja que els yaminawes han imposat cert domini sobre el grup.